NESNELERİN İNTERNETİ (loT) VE ENERJİ ZEKASI
Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Enerji Zekası Hakkında
IoT Cihazlar ve Kullanımları
Teknoloji ihtiyacımızın her geçen gün arttığı günümüz dünyasında, 30 milyar olan internete bağlanan cihaz (loT) sayısının, internetin yaygınlaşması ve kullanım alanın genişlemesiyle birlikte 2025 yılına kadar 75 milyar üstünde olması (Statista, 2018) beklenmektedir. Bu artışla birlikte alınan verilerin üssel artması, yapay zeka ve makine öğrenmesi temelli algoritmaların ve uygulamaların çok daha fazla yaygınlık kazanmasını sağlayacaktır. Yapay zekanın daha çok kullanılabilir olması, sistemlerin loT cihazlarla daha çok izlenebilir olmasına bağlıdır. Özellikle karmaşık sistemler, loT entegrasyonu ile daha fazla kazanç sağlamaktadır (IRENE, 2019).
Örneğin, hayatımızın her anında ihtiyaç duyduğumuz elektrik enerjisinin üretim ve tüketim dengesinin analiz edilebilmesi, elektrik enerjisini tasarruflu kullanarak maliyetlerin düşürülmesi ve verimliliğin arttırılması da loT entegrasyonunun başarılı bir uygulamasıdır. Bu uygulamalarda yapay zeka “Enerji Zekası” olarak konumlanarak, enerjinin izlenmesi, tüketim ve maliyet değerlerinin hesaplanması sonrasında kullanıcıya maliyet, cihaz verimliliği ve cihaz kullanım önerileri konularında bilgi sağlayan ve enerjinin daha iyi kullanılması konusunda yol gösteren çözümler bütünüdür. Bu çözümü oluştururken başta enerji tüketiminde kullanıcıların temel problemleri analiz edilmeli bu problemlere yönelik çözümler geliştirilmelidir.
Enerji Tüketimi ve loT Tabanlı Enerji Zekası Çözümü Üzerine
Enerji Tüketiminde Kullanıcıların Temel Problemleri
Günümüzün elektronik cihazlarıyla çevrili dünyasında gerek bireysel kullanımlarımızda gerekse işletmelerin kullanımlarında elektrik tüketimi önemli bir yer tutmaktadır. Evlerde ve işletmelerde elektrikli ev aletleri, ısıtma/soğutma sistemleri, endüstriyel ekipmanlar vb birçok cihaz kullanılmaktadır ve bu cihazlar başta olmak üzere, enerji tüketimini artıran ve büyük maliyetler doğuran sistemler, beraberinde son kullanıcılar nezdinde tarife ve faturaların anlaşılır olmaması, tüketimlerin hangi cihazlardan kaynaklandığının bilinmemesi, ekipmanların arızalarının tespit edilmemesi ve ekipmanların gereksiz açık kalması veya işletmelerde reaktif güç ve talep aşımına bağlı cezalar gibi bazı temel problemleri ortaya çıkarmaktadır. Bu sebepler göz önünde bulundurulduğunda, hem gereksiz enerji kullanımı gerçekleşmekte hem de enerji ihtiyacı için kullanılan fosil yakıtların tüketimiyle sera gazı salımı, hava kirliliği ve küresel ısınmaya sebep olmaktadır. Özellikle endüstriyel işletmeler özelinde, reaktif güç ve güç kalitesinden kaynaklı ortaya çıkan cezaların ortadan kaldırılması ve enerji tüketim maliyetlerinin düşürülmesi de enerji zekası hedefleri arasında yer alacaktır. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti olarak da dahil olduğumuz Yeşil Mutabakat’a (AB’nin 2050’ye kadar net sera gazı emisyonlarının sıfırlanması, ekonomik büyümenin kaynak kullanımına bağlılığının sona ermesi ve kimsenin ve hiçbir bölgenin geride bırakılmaması temel hedeflerini içeren yeni büyüme stratejisidir) da katma değer sağlayacaktır.
loT Tabanlı Enerji Zekası Çözümü
IoT konsepti ise, tam olarak bu problemlere çözüm sunabilmek için geliştirilmiş bir yapıdır ve nesnelerin interneti denilen ağa bağlanan cihazların uzaktan izlenmesine ve yönetimine olanak sağlamaktadır. Yukarıda ifade edilen problemlerin ışığında, ihtiyaç duyulan enerji analizinin yapılabilmesi, cihazların uzaktan yönetilebilmesi maksadıyla geliştirilen donanımlar sayesinde enerji tüketim verileri, arıza bilgileri ve cihazın durum bilgileri anlık olarak tek bir merkezden takip edilebilmekte ve cihazların açılıp kapatılması, saha ekiplerinin herhangi bir arıza durumunda cihaz bakımı/onarımı için yönlendirilmesi mümkün hale gelmektedir. LoT cihazlarınca sağlanan verilerin, yetkilendirilen kişilerce görülebilecek ve yönetilebilecek web tabanlı platformlar geliştirilmiştir. Bulut teknoloji sayesinde veriler tek bir merkezde ve anlık olarak toplanabilmektedir. Toplanan verilerin “Enerji Zekası” olarak adlandırılan algoritmalarla analiz edilmesiyle enerji tüketiminde gerekli iyileştirmeler sağlanabilmektedir. Örneğin yukarıda bahsedilen problemlerden biri olan bazı cihazların çalışması gerekmediği zamanlarda açık kalması gibi durumların tespit edilmesi ve cihazların kapatılmasında enerji zekasının önemi büyüktür.
Türkiye’de enerji üretim ve tüketimi enerji zekası ile yönetilseydi verimlilik ve tasarruf açısından nasıl bir değişim olurdu? sorusuna cevap verdiğimiz Enerji Zekası ile Dijital Dönüşüm 2019 Türkiye yazımıza göz atabilirsiniz.
